ਮੰਨੈ ਪਾਵਹਿ ਮੋਖੁ ਦੁਆਰੁ ॥

In the following pangti why is there a Aunkad under ਮੋਖ ?
ਮੰਨੈ ਪਾਵਹਿ ਮੋਖੁ ਦੁਆਰੁ ॥

Professor Sahib Singh Ji has interpreted Mokh Dwaar as "ਮੁਕਤੀ ਦਾ ਦਰਵਾਜ਼ਾ" ( door of liberation); thus making Mokh Sambadak noun . Giani Harbans Singhs translation of the word Mokh places it as a noun in sambadh karak, but the spelling of Mokh is with aunkad?

Principal Teja SIngh Ji mentions the following Gurbani principle: sambandak nouns with the visible or invisible prepositional meaning of " Da" are always mutka ( pg 19 Shabdantik Lagan Maatran De Gujhe Bhed). Principal Teja Singh Ji has written the word ਮੋਖ with mukta meaning the pangti is written as
ਮੰਨੈ ਪਾਵਹਿ ਮੋਖ ਦੁਆਰੁ ॥

But every Gutka Sahib and nitnem steek I have ever read, the Sri Mukhvak is written as :
ਮੰਨੈ ਪਾਵਹਿ ਮੋਖੁ ਦੁਆਰੁ ॥

Bhai Sahib Bhai Randhir Singh Ji has also written the pangti as
ਮੰਨੈ ਪਾਵਹਿ ਮੋਖੁ ਦੁਆਰੁ ॥

??- What type of noun is ਮੋਖ and why is there an aunkad?

Bhai Joginder Singh Talwara has stated that there are hand written saroops which do not have Aunkad under ਮੋਖ

see original post : Gurmat Bibek : Spelling Mistakes in Nitnem

Puratan hand written saroop dated 1714 AD showing ਮੋਖ without Aunkad:

Navroop Singh Ji, thanks for the feedback. Talwara Ji puts an aunkad under Mokh in his nitnem steek? Also, why would Bhai Sahib Bhai Randhir Singh Ji place one if it didn't belong there.

Also, when Talwara Ji has translated this pangti he has not given the meaning of Mokh ( with Mukta) instead he has given the meaning of Mokh with Aunkad.

VJKK VJKF Bhai Sukhdeep Singh Jio,

I think maybe Bhai Joginder Singh Talwara has kept the Aunkad there preferring a Panthic agreement to change the Gurbani rather than an individual response, and hence his section on possible corrections at the end of his Nitnem steek. Saying that however, he doesn't indicate which spelling he believes to be correct.

I'm hoping Bhai Kulbir Singh can shed some light on this matter.

If I remember clearly I think Talwara Ji has mentioned he has written spelling of his Nitnem Steek according to SGPC Bir? But this does not explain why Giani Harbans SIngh Ji, Professor Sahib Singh J, and Bhai Sahib Bhai Randhir Singh JI has included aunkad under Mokh? I don't think BHai Sahib Bhai Randhir Singh Ji would write it according to the norms, instead he would write it according to what is right in the light of Gurbani .

ਮੰਨੈ ਪਾਵਹਿ ਮੋਖੁ ਦੁਆਰੁ ॥

The meanings are very simple. ਮੋਖੁ ਦੁਆਰੁ does not mean ਮੋਖ ਦਾ ਦੁਆਰ but means ਮੋਖ ਰੂਪੀ ਦੁਆਰ. So ਮੋਖੁ is not a noun in Sambandh Kaarak form but a noun in Karam Kaarak form. ਮੰਨੈ is noun (or rather kirdant) in Karan Kaarak. ਮੰਨਣਹਾਰੇ is gupt noun here i.e. is not showing in the Pankiti and is the Karta Kaarak noun here. ਪਾਵਹਿ is the verb.

So ਮੋਖੁ should have an aunkad in the end.

Bhai Sahib Randhir Singh jee has interpreted this Pankiti as follows:

ਨਾਮ ਦੇ ਮੰਨਣ ਕਰਕੇ ਨਾਮ ਨੂੰ ਮੰਨਣਹਾਰੇ ਸੱਚੀ ਮੁਕਤ ਰੂਪੀ ਸੱਚ ਦਰਗਾਹੀ ਦੁਆਰ ਨੂੰ ਪਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ।

Gurbani is Agam Agaadh Bodh.

Kulbir Singh

In Sri Guru Granth Sahib Ji most places Mokh is without Aunkad

ਸਬਦਿ ਮਰੈ ਤਾ ਉਧਰੈ ਪਾਏ ਮੋਖ ਦੁਆਰੁ ॥
ਮਨਿ ਨਿਰਮਲ ਨਾਮੁ ਧਿਆਈਐ ਤਾ ਪਾਏ ਮੋਖ ਦੁਆਰੁ ॥੨॥
ਗੁਰ ਪਰਸਾਦੀ ਬੁਝੀਐ ਤਾ ਪਾਏ ਮੋਖ ਦੁਆਰੁ ॥
ਕੇਤੇ ਬੰਧਨ ਜੀਅ ਕੇ ਗੁਰਮੁਖਿ ਮੋਖ ਦੁਆਰ ॥
ਗੁਰ ਪਰਸਾਦੀ ਜਿਨਿ ਬੁਝਿਆ ਤਿਨਿ ਪਾਇਆ ਮੋਖ ਦੁਆਰੁ ॥
ਪੂਰੈ ਗੁਰਿ ਪਾਈਐ ਮੋਖ ਦੁਆਰੁ ॥

Even Bhai Gurdas Jis Vaaran spells Mokh without Aunkad.
ਗੁਰਮੁਖਿ ਮੋਖ ਦੁਆਰੁ ਸਹਜਿ ਸਮਾਈਐ।

Giani Harbans Singh Ji has given a simple explanation of
ਮੰਨੈ ਪਾਵਹਿ ਮੋਖੁ ਦੁਆਰੁ ॥
as
ਮੰਨਣ ਵਾਲੇ ਮਨੁਖ ਮੁਕਤੀ ਦਾ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਲੇੰਦੇ ਹਨ

It seems like here ਮੰਨੈ Is a form in Karta Karak while Mokh is form in Sambandh Karak. Why is this explanation not in accordance to Gurmat?

Quote

It seems like here ਮੰਨੈ Is a form in Karta Karak while Mokh is form in Sambandh Karak. Why is this explanation not in accordance to Gurmat?

Mokh can't be Sambandh Kaarak because it has an aunkad in the end. This is basic Viyakaran. Bhai Sahib Randhir Singh jee has done the correct meaning of this Pankiti (please refer to my previous post). What more is there to say now?

And ਮੰਨੈ is not a form of Karta Kaarak. Please re-read my previous post.

Kulbir Singh

Sorry for not being clear. Im not asking if Mokh ( with aunkad) is Sanbandh Karak or why it cant be. Im asking why the word Mokh has been interpreted by prominent Gursikhs as noun in Sanbandhak form . Professor Teja Singh Ji has written the spelling as ਮੰਨੈ ਪਾਵਹਿ ਮੋਖ ਦੁਆਰੁ ॥. Most pangtis in Sri Guru Granth Sahib with the term Mokh Dwaar is written with the spelling ਮੋਖ ਦੁਆਰੁ . The only exception is the pangits in Sri Japji Sahib but as Veer Navroop Singh Ji has noted Bhai Joginder Singh Ji has mentioned in hand written saroops the spelling is ਮੋਖ ਦੁਆਰੁ in Sri Japji Sahib. So Im asking why is spelling commonly excepted as ਮੰਨੈ ਪਾਵਹਿ ਮੋਖੁ ਦੁਆਰੁ ॥. Why cant ਮੋਖ ਦੁਆਰੁ be accepted as Door of Mukhtee why does this go against Gurbani Viakaran. Is it not possible that Bhai Sahib Bhai Randhir Singh Ji interpreted this pangti according to the spellings of the bir he was using which may have contained a spelling mistake?

Quote

So Im asking why is spelling commonly excepted as ਮੰਨੈ ਪਾਵਹਿ ਮੋਖੁ ਦੁਆਰੁ ॥. Why cant ਮੋਖ ਦੁਆਰੁ be accepted as Door of Mukhtee why does this go against Gurbani Viakaran. Is it not possible that Bhai Sahib Bhai Randhir Singh Ji interpreted this pangti according to the spellings of the bir he was using which may have contained a spelling mistake?

Sure it's possible that the spellings of Mokh are wrong in the currently printed Birs (due to printing errors). I have no issues over it. The meanings interpreted in the above post of mine are based on the present spellings i.e. ਮੋਖੁ ਦੁਆਰੁ. If the spellings are ਮੋਖ ਦੁਆਰੁ, then the meaning of Mokh da duaar is fine.

Kulbir Singh

As per Bhai Kahn Singh Jee Nabha


ਮੋਖ -
ਮੁਕਤਿ ਦਾ ਨਿਰਣਾ ਦੇਖੋ, ਮੁਕਤਿ ਸ਼ਬਦ ਵਿੱਚ.

ਮੁਕਤਿ -
(ਛ) ਸਿੱਖਮਤ ਦੀ ਮੁਕਤੀ ਹੈ- ਗੁਰਮੁਖਾਂ ਦੀ ਸੰਗਤਿ ਦ੍ਵਾਰਾ ਨਾਮ ਦੇ ਤਤ੍ਵ ਅਤੇ ਅਭ੍ਯਾਸ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਨੂੰ ਜਾਣਕੇ ਸਿਰਜਨਹਾਰ ਨਾਲ ਲਿਵ ਦਾ ਜੋੜਨਾ. ਹੌਮੈ ਤ੍ਯਾਗਕੇ ਪਰੋਪਕਾਰ ਕਰਨਾ. ਅੰਤਹਕਰਣ ਨੂੰ ਅਵਿਦ੍ਯਾ ਅਤੇ ਭ੍ਰਮਜਾਲ ਤੋਂ ਸ਼ਰੀਰ ਨੂੰ ਅਪਵਿਤ੍ਰਤਾ ਤੋਂ ਪਾਕ ਰੱਖਣਾ. ਅਰਥਾਤ- ਨਾਮ ਦਾਨ ਇਸਨਾਨ ਦਾ ਸੇਲਨ ਕਰਨਾ.#ਉੱਪਰ ਲਿਖੇ ਮੁਕਤਿ ਦੇ ਸਾਧਨਾਂ ਦਾ ਗੁਰਬਾਣੀ ਵਿੱਚ ਇਉਂ ਵਰਣਨ ਹੈ-#"ਕਰਮ ਧਰਮ ਕਰਿ ਮੁਕਤਿ ਮੰਗਾਹੀ।#ਮੁਕਤਿ ਪਦਾਰਥੁ ਸਬਦਿ ਸਲਾਹੀ।#ਬਿਨ ਗੁਰਸਬਦੈ ਮੁਕਤਿ ਨ ਹੋਈ,#ਪਰਪੰਚੁ ਕਰਿ ਭਰਮਾਈ ਹੇ.#(ਮਾਰੂ ਸੋਲਹੇ ਮਃ ੧)#ਮੁਕਤੇ ਸੋਈ ਭਾਲੀਅਹਿ ਜਿ ਸਚਾ ਨਾਮੁ ਸ੍ਵਮਾਲਿ.#(ਸ੍ਰੀ ਮਃ ੫)#ਤ੍ਰੈਗੁਣ ਵਖਾਣੈ ਭਰਮੁ ਨ ਜਾਇ।#ਬੰਧਨ ਨ ਤੂਟਹਿ ਮੁਕਤਿ ਨ ਪਾਇ।#ਮੁਕਤਿਦਾਤਾ ਸਤਿਗੁਰੁ ਜਗ ਮਾਹਿ। (ਗਉ ਮਃ ੩)#ਮੁਕਤਿ ਪਾਈਐ ਸਾਧਸੰਗਤਿ#ਬਿਨਸਜਾਇ ਅੰਧਾਰੁ. (ਧਨਾ ਮਃ ੫)#ਮੁਕਤਿਦੁਆਰਾ ਸੋਈ ਪਾਏ ਜਿ ਵਿਚਹੁ ਆਪੁ ਗਵਾਇ.#(ਮਲਾ ਅਃ ਮਃ ੩)#ਗਹਿਰ ਗੰਭੀਰ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਨਾਮੁ ਤੇਰਾ।#ਮੁਕਤਿ ਭਇਆ ਜਿਸੁ ਰਿਦੈ ਵਸੇਰਾ. (ਮਾਝ ਮਃ ੫)#ਮੁਕਤਿ ਭਇਆ ਬੰਧਨ ਗੁਰਿ ਖੋਲੇ,#ਜਨ ਨਾਨਕ ਹਰਿਗੁਣ ਗਾਏ. (ਗਉ ਮਃ ੫)#ਮੁਕਤਿ ਭਏ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਕਰਿ,#ਤਿਨ ਕੇ ਅਵਗਨ ਸਭਿ ਪਰਹਰਿਆ.#(ਸਾਰ ਅਃ ਮਃ ੫)#ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਗੁਰਿ ਖੋਲੇ ਕਪਾਟ।#ਮੁਕਤੁ ਭਏ ਬਿਨਸੇ ਭ੍ਰਮਥਾਟ." (ਗਉ ਮਃ ੫)#(ਜ) ਹੋਰ ਚਾਰਵਾਕ ਆਦਿ ਅਨੰਤਮਤ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਮੁਕਤੀਆਂ ਅਨੇਕ ਹਨ. ਮੁਕਤਿ ਵਿਸਯ ਸਭ ਦਾ ਸਿੱਧਾਂਤ ਵਿਚਾਰੀਏ ਤਾਂ ਦੁੱਖਾਂ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਅਤੇ ਆਨੰਦ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਹੀ ਮੁਕਤਿ ਸਿੱਧ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।#੩. ਵਿ- ਮੁਕ੍ਤ ਦੀ ਥਾਂ ਭੀ ਮੁਕਤਿ ਸ਼ਬਦ ਆਇਆ ਹੈ. "ਹਰਖ ਸੋਗ ਜਾਕੈ ਨਹੀ ਬੈਰੀ ਮੀਤ ਸਮਾਨ ×× ਮੁਕਤਿ ਤਾਹਿ ਤੈ ਜਾਨ." (ਸਃ ਮਃ ੯) ੪. ਸੰਗ੍ਯਾ- ਮੌਕ੍ਤਿਕ (ਮੁਕ੍ਤਾ) ਮੋਤੀ. "ਮੁਕਤਿਮਾਲ ਕਨਿਕ ਲਾਲ ਹੀਰਾ." (ਜੈਤ ਮਃ ੫)

ਮੋਖਦੁਆਰ -
ਮੋਖਦੁਆਰਾ -
ਮੋਖਦੁਆਰੁ -
ਮੁਕ੍ਤਿ ਦਾ ਦਰਵਾਜਾ। ੨. ਗੁਰੂ। ੩. ਸਤਸੰਗ। ੪. ਗ੍ਯਾਨ. "ਮੰਨੈ ਪਾਵਹਿ ਮੋਖਦੁਆਰੁ." (ਜਪੁ) ੫. ਖੁਲ੍ਹਾਦ੍ਵਾਰ ਬੇ ਰੋਕ ਟੋਕ ਦਾਖ਼ਿਲਾ. "ਐਥੈ ਮਿਲਨਿ ਵਡਿਆਈਆ, ਦਰਗਹਿ ਮੋਖਦੁਆਰਾ." (ਮਃ ੩. ਵਾਰ ਵਡ)


ਮੋਖੁ -
ਸੰਗ੍ਯਾ- ਮੋਕ੍ਸ਼੍‍. ਛੁਟਕਾਰਾ. ਮੁਕ੍ਤਿ. "ਸੰਤ ਭਾਵੈ, ਤਾ ਉਸ ਕਾ ਭੀ ਹੋਇ ਮੋਖੁ." (ਸੁਖਮਨੀ)

ਮੋਖੁਦੁਆਰੁ -
ਦੇਖੋ, ਮੋਖਦੁਆਰ.