A Gurbani Premi asked the difference between the following three forms of the word Naam as it appears in Gurbani:

ਨਾਮੁ
ਨਾਮ
ਨਾਮਿ

The other forms of Naam that appear in Gurbani are as follows:

ਨਾਮੈ
ਨਾਮੇ
ਨਾਮੋ
ਨਾਮਹਿ

We will go through the first three forms listed above at this time and discuss the grammatical positions of this word and how meanings change as spellings change. The vichaar of remaining forms of the word Naam will be done at a later date.

ਨਾਮੁ

The word ਨਾਮੁ when ending with an Aunkad means one or more of the following:

1. It is singular.
2. It is a noun of masculine gender.
3. It is a noun in Nominative Case (Karta Kaarak) and there is no preposition like da, ka, ki, di, ko etc. appearing after it.
4. It is a noun in Accusative Case (Karam Karak).


ਹਰਿ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਮਿਲੈ ਤ੍ਰਿਪਤਾਸਹਿ ਮਿਲਿ ਸੰਗਤਿ ਗੁਣ ਪਰਗਾਸਿ ॥2॥

ਜਨ ਨਾਨਕ ਨਾਮੁ ਅਧਾਰੁ ਟੇਕ ਹੈ ਹਰਿ ਨਾਮੇ ਹੀ ਸੁਖੁ ਮੰਡਾ ਹੇ ॥4॥4॥

ਜਿਨੀ ਨਾਮੁ ਧਿਆਇਆ ਗਏ ਮਸਕਤਿ ਘਾਲਿ ॥

ਗੁਰਮਤਿ ਨਾਮੁ ਮੇਰਾ ਪ੍ਰਾਨ ਸਖਾਈ ਹਰਿ ਕੀਰਤਿ ਹਮਰੀ ਰਹਰਾਸਿ ॥1॥

In the above Pankitis, the points 1, 2 and 3 apply to the word “ਨਾਮੁ” i.e. the word Naam is singular, masculine gender and is appearing in Nominative Case (Karta Kaarak).


ਮੇਰੇ ਮੀਤ ਗੁਰਦੇਵ ਮੋ ਕਉ ਰਾਮ ਨਾਮੁ ਪਰਗਾਸਿ ॥

ਅੰਧੈ ਨਾਮੁ ਵਿਸਾਰਿਆ ਨਾ ਤਿਸੁ ਏਹ ਨ ਓਹੁ ॥

ਲਿਖੁ ਨਾਮੁ ਸਾਲਾਹ ਲਿਖੁ ਲਿਖੁ ਅੰਤੁ ਨ ਪਾਰਾਵਾਰੁ ॥1॥


In the above Pankitis, the points 1, 2 and 4 apply to the word “ਨਾਮੁ” i.e. the word Naam is singular, masculine gender and is appearing in Accusative Case (Karam Kaarak).



ਨਾਮ

When the word ਨਾਮ appears as Mukta i.e. does not have an Aunkad, Sihaari or other Maatra in the end, it can have one or more of the following meanings:

1. It is a plural noun.
2. It is being addressed (Vocative Case).
3. It may have a preposition after it i.e. it may mean “Naam kee” , “Naam ka” etc. Such noun is said to be in Genitive Case. Also if the words like ਬਿਨੁ, ਵਿਹੂਣਿਆ etc. appear along with Naam, then too this word appears as Mukta.
4. The prepositions “ka” or “kee” (da or dee) etc. may be gupt after it after Naam. In this case too the word “Naam” is still in Genitive Case.
5. Naam is part of a compound word like “NaamNidhan”, “Naamdhareek” etc.


ਤਿਨ ਕੇ ਨਾਮ ਅਨੇਕ ਅਨੰਤ ॥

The word Naam here is a plural, thus the point 1 listed above applies to it.

ਸਾਚੇ ਨਾਮ ਕੀ ਲਾਗੈ ਭੂਖ ॥

ਨਾਮ ਕੀ ਬੇਲਾ ਪੈ ਪੈ ਸੋਇਆ ॥1॥

ਰਾਮ ਨਾਮ ਕਾ ਭਜਨੁ ਨ ਕੀਨੋ ਕਰਤ ਬਿਕਾਰ ਨਿਸਿ ਭੋਰੁ ਭਇਆ ॥1॥

ਮਨ ਮੇਰੇ ਗਹੁ ਹਰਿ ਨਾਮ ਕਾ ਓਲਾ ॥

ਬਿਨੁ ਹਰਿ ਨਾਮ ਨ ਸੁਖੁ ਹੋਇ ਕਰਿ ਡਿਠੇ ਬਿਸਥਾਰ ॥


In the above stated Pankitis, the word ਨਾਮ is a Mukta because of point 3 listed above. The appearance of words “ka” or “ki” after it have caused the aunkad to be removed and it is now appearing as a Mukta word (such word that has no aunkad or sihaar or other maatra).


ਹਰਿ ਜੀਉ ਆਪਣੀ ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰੇ ਤਾ ਲਾਗੈ ਨਾਮ ਪਿਆਰੁ ॥

ਹਰਿ ਹਰਿ ਨਾਮ ਕਥਾ ਨਿਤ ਸੁਣੀਐ ॥

ਦੁਲਭ ਦੇਹ ਹੋਈ ਪਰਵਾਨੁ ॥ ਸਤਿਗੁਰ ਤੇ ਪਾਇਆ ਨਾਮ ਨੀਸਾਨੁ ॥2॥

In the above Pankitis, the word ਨਾਮ is a Mukta (without aunkad etc in the end), because of point 4 listed above. The meaning of word ਨਾਮ in the above pankitis is as follows (in the order of Pankitis):

ਨਾਮ ਦਾ ਪਿਆਰੁ

ਹਰਿ ਹਰਿ ਨਾਮ ਦੀ ਕਥਾ (ਨਾਮ ਦੀ ਕਥਾ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਗੁਰਬਾਣੀ ਜੋ ਨਾਮ ਬਾਰੇ ਦਸਦੀ ਹੈ).

ਨਾਮ ਦਾ ਨੀਸਾਨੁ – ਦੁਰਲਭ ਦੇਹ ਤਾਂ ਪਰਵਾਨ ਹੋਈ ਜਦੋਂ ਸਤਿਗੁਰੂ ਤੋਂ ਨਾਮ ਦਾਨ ਨਿਸ਼ਾਨ ਪ੍ਰਾਪਤਿ ਕੀਤਾ.



ਕਾ ਕੀ ਮਾਈ ਕਾ ਕੋ ਬਾਪ ॥ ਨਾਮਧਾਰੀਕ ਝੂਠੇ ਸਭਿ ਸਾਕ ॥1॥

ਸਾਧ ਕੈ ਸੰਗਿ ਪਾਏ ਨਾਮਨਿਧਾਨ ॥

ਨਾਨਕ ਪਾਇਆ ਨਾਮਨਿਧਾਨੁ ॥

In the above Pankitis, the word ਨਾਮ is Mukta because of point # 5 listed above. Here the word ਨਾਮ is part of a compound word


ਨਾਮਿ

The Sihaari at the end of Naam can mean one or more of the following:

1. Singular noun in Nominative Case (Karta Kaarak) but in this case the meaning of ਨਾਮਿ is always “ਨਾਮ ਨੇ” .
2. The Sihaari of Naam may have the meaning ਵਿਚਿ . In this case this word is a noun in Locative Case (Adhikaran Kaarak)
3. The Sihaari of Naam may have the meaning ਤੋਂ, ਉਪਰਿ. In this case this word is a noun in Ablative Case (Apadaan Kaarak).
4. The Sihaari of Naam may have the meaning ਰਾਹੀਂ, ਨਾਲਿ, ਦੁਆਰਾ. In this case this word is a noun in Instrumental Case (Kaaran Karak).
5. This word Naam with a Sihaari in the end can mean Naamwaala Naami Vaheguru.


ਸਹਜੇ ਹੀ ਹਰਿ ਨਾਮਿ ਸਮਾਇਆ ॥3॥

ਨਾਨਕ ਤਿਨ ਕੀ ਬਾਣੀ ਸਦਾ ਸਚੁ ਹੈ ਜਿ ਨਾਮਿ ਰਹੇ ਲਿਵ ਲਾਇ ॥5॥4॥37॥

ਹਰਿ ਜਨ ਹਰਿ ਹਰਿ ਨਾਮਿ ਸਮਾਣੇ ਦੁਖੁ ਜਨਮ ਮਰਣ ਭਵ ਖੰਡਾ ਹੇ ॥

ਨਾਨਕ ਸਬਦਿ ਮਿਲਾਵੜਾ ਨਾਮੇ ਨਾਮਿ ਸਮਾਇ ॥4॥ 22॥55॥

In the above Pankitis the word ਨਾਮਿ has a Sihaari in the end because of point # 2 above. The Sihaari gives the meaning of ਵਿਚਿ . The meanings in the order of Pankitis is as follows:

ਹਰਿ ਨਾਮ ਵਿਚ ਸਮਾਇਆ

ਨਾਮ ਵਿਚ ਲਿਵ ਲਾਏ ਰਹੇ

ਹਰਿ ਜਨ, ਹਰਿ ਹਰਿ ਨਾਮ ਵਿਚ ਸਮਾਏ

ਨਾਮ ਰਾਹੀਂ, ਨਾਮ ਵਿਚ ਸਮਾਏ. “ਨਾਮੇ” ਦੀ ਲਾਂਵ ਦੁਆਰਾਂ ਜਾਂ ਰਾਹੀਂ ਦਾ ਅਰਥ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।



ਨਾਨਕ ਨਾਮਿ ਵਿਸਾਰਿਐ ਦਰਿ ਗਇਆ ਕਿਆ ਹੋਇ ॥4॥8॥

Here the word ਨਾਮਿ has the meanings contained in point # 5 above. At some places the word ਨਾਮਿ means Naami Vaheguru. As per the meagre understanding of this Daas, in the above Pankiti it seems that ਨਾਮਿ means Naami Vaheguru. The meaning is – ਨਾਮੀ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਨੂੰ ਵਿਸਾਰਿਆਂ, ਅਗੇ ਦਰ (ਦਰਗਾਹ ਦਾ ਦਰ) ਗਿਆਂ ਕੀ ਹੋਸੀ ਭਾਵ ਬੁਰਾ ਹਾਲ ਹੋਸੀ।


ਨਾਨਕ ਨਾਮਿ ਸੰਤੋਖੀਆ ਜੀਉ ਪਿੰਡੁ ਪ੍ਰਭ ਪਾਸਿ ॥5॥16॥

ਨਾਮਿ ਰਤੇ ਸੇ ਨਿਰਮਲੇ ਗੁਰ ਕੈ ਸਹਜਿ ਸੁਭਾਇ ॥

ਮਨੁ ਮਾਣਕੁ ਨਿਰਮੋਲੁ ਹੈ ਰਾਮ ਨਾਮਿ ਪਤਿ ਪਾਇ ॥

In the above pankitis the word ਨਾਮਿ has the meaning listed in point # 4 above. The meanings of the word ਨਾਮਿ as it appears in the above Pankitis (in the order of Pankitis) are as follows:

ਨਾਮ ਦੁਆਰਾ ਸੰਤੋਖਿਆ ਗਿਆ.

ਜੋ ਨਾਮ ਨਾਲਿ ਰੱਤੇ ਹੋਏ ਹਨ, ਉਹ ਨਿਰਮਲ ਹਨ…

ਰਾਮ ਦੇ ਨਾਮ ਰਾਹੀਂ (ਦੁਆਰਾ) ਪਾਤਿ ਪਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।


ਰਾਮ ਨਾਮਿ ਮਨੁ ਬੇਧਿਆ ਅਵਰੁ ਕਿ ਕਰੀ ਵੀਚਾਰੁ ॥

ਰਾਮ ਨਾਮਿ ਮਨੁ ਬੇਧਿਆ ਗੁਰਿ ਦੀਆ ਸਚੁ ਦਾਨੁ ॥4॥

In the above Pankitis the word ਨਾਮਿ has the meanings listed in point # 1 above. The meanings of this word as it appears in the above Pankitis is as follows:

ਰਾਮ ਦੇ ਨਾਮ ਨੇ ਮਨ ਵਿੰਨ (ਬੇਧਿਆ) ਸੁਟਿਆ ਹੈ, ਹੁਣ ਹੋਰ ਕੀ ਵਿਚਾਰ ਕਰੀਏ।

ਰਾਮ ਦੇ ਨਾਮ ਨੇ ਮਨ ਵਿੰਨ ਸੁਟਿਆ ਹੈ, ਗੁਰੂ ਨੇ ਇਹ ਸੱਚਾ ਦਾਨ ਬਖਸ਼ਿਆਂ ਹੈ।

The above is based on the meagre understanding of Gurbani Viyakaran that Daas has attained from books of Gurmukhs and Sangat. Gurbani is Agam Agaadh Bodh. Bhul chuk dee maafi jee.

Daas,
Kulbir Singh